Voel je je weleens gestresst, uitgeput, angstig, overweldigd, depressief of alleen? Dat is helemaal niet gek. Het leven kan soms al behoorlijk heftig zijn en met type 1 diabetes komt daar nog heel wat bovenop. Je hebt iets extra’s waar je mee om moet leren gaan, wat misschien lastig te accepteren is en wat er ook nog eens voor zorgt dat je je fysiek niet altijd 100% voelt.
Type 1 diabetes kan veel impact hebben op je mentale welzijn. In de vorm van angst (voor bijvoorbeeld hypo’s of naalden), vermoeidheidsklachten (door mindere bloedsuikers of door alles waar je de hele dag op moet letten of het gevoel dat je de controle verliest of dat je er alleen voor staat.
Tips
Herken je deze psychologische problemen? Schrik daar dan vooral niet van. Probeer er eens over te praten met (iemand uit je) diabetesteam, of met een goede vriend(in), je vader/moeder of iemand anders die dicht bij je staat. En misschien heb je iets aan onderstaande tips:
- Ga niet zelf experimenteren met medicatie, zoals kalmeringsmiddelen, en gebruik cafeïne en alcohol niet als zelfmedicatie.
- Kijk eens naar je eigen mentale situatie: hoe gaat het echt met je? Waar loop je tegenaan? Bedenk wat kleine, haalbare doelen voor jezelf zouden zijn op de korte termijn.
- Beweeg meer: loop eens een blokje om, ga een stukje fietsen. Onderzoek toont aan dat lichaamsbeweging kan bijdragen aan het verlichten van depressieve klachten. Als je fysiek in beweging bent, kan je eenvoudiger mentaal het een en ander op een rijtje zetten.
Maar het belangrijkste: zoek hulp als dat nodig is. Hoewel het soms wel zo kan voelen, sta je niet alleen. Mensen met type 1 diabetes hebben meer kans op het ontwikkelen van een depressie. Daarom is het goed om op tijd aan de bel te trekken. Bij wie kan je terecht?
- Je huisarts: met en zonder type 1 diabetes kan je met klachten terecht bij de huisarts. Deze kan je zowel met fysieke als mentale klachten ondersteunen.
- Je diabetesteam: deel je problemen met je arts/internist of diabetesverpleegkundige. Zij kunnen je wellicht helpen. Behoort een psycholoog tot jouw diabetesteam? Kijk dan eens of je daar een afspraak mee kan maken.
- Met hevige psychische problemen kom je uit bij de geestelijke gezondheidszorg. Een huisarts of bedrijfsarts verwijst je door naar eventuele hulpverleners. Op deze website vind je meer over waar je in Nederland terecht kan met psychische problemen.
Eetstoornissen
Sommige mensen met type 1 diabetes ontwikkelen een eetstoornis. In combinatie met diabetes kan dit gaan om ‘diabouliamia’: een eetstoornis waarbij iemand weinig tot geen insuline neemt en wel eet. Dit ontstaat vaak uit de wens om af te vallen. Door het gebrek aan insuline worden calorieën niet opgenomen. Dit kan leiden tot ernstige gevolgen zoals vermoeidheid, concentratieproblemen, een verhoogd HbA1c en in ernstige situaties ook tot schade aan organen, ketoacidose of een coma.
De combinatie van type 1 diabetes en een eetstoornis is gevaarlijk. Helaas bestaan in Nederland geen klinieken gespecialiseerd in type 1 diabetes. Maar vermoed je dat je leidt aan een eetstoornis, neem dan contact op met je huisarts of diabetesteam. Zij kunnen je zo nodig verwijzen naar verdere behandeling.
Diabetes burn-out
Een ander vaker voorkomend probleem bij jongeren met type 1 diabetes is een diabetes burn-out. Zo’n burn-out kent vele kanten, maar is onder andere te herkennen aan de volgende symptomen:
- Je voelt je boos en gefrustreerd dat je je altijd zorgen moet maken om je diabetes.
- Je maakt je zorgen dat je niet genoeg doet om je waardes te reguleren, maar bent niet gemotiveerd hier iets aan te veranderen.
- Je vermijdt ziekenhuisafspraken en checkt je bloedsuiker (bijna) niet meer.
- Je eet bijna alleen nog maar ongezond.
- Je voelt je alleen en onbegrepen.
Hoe je het beste omgaat met zo’n diabetes burn-out, wisselt per persoon. Voor sommigen werkt het om even wat gas terug te nemen: de touwtjes (tot toelaatbare hoogte) even laten vieren, even minder letten op je bloedsuikers, etc. Zodat je het snel weer op kan pakken zoals voorheen. Daarnaast kan het fijn zijn te praten, met mensen in je omgeving of met en professional.
Het is goed om met je diabetesteam te praten over wat jou verder helpt. Er is niet één oplossing voor psychische problemen. Type 1 diabetes is voor iedereen anders, net zoals de psychische impact.
Devlin ondervond zelf wat de psychische impact van type 1 diabetes kan zijn. Haar verhaal vertelt ze in de video hieronder.
Deze videoboodschap betreft uitsluitend de persoonlijke ervaringen en mag op geen enkele wijze worden opgevat of begrepen als geneeskundig advies. Je dient te allen tijde naar je eigen huisarts, specialist, diabetesverpleegkundige of behandelaar te gaan voor advies met betrekking tot jouw situatie. Ook als je vragen hebt naar aanleiding van deze videoboodschap adviseren wij je hiervoor in eerste instantie naar je eigen arts of behandelaar te gaan.