Micro- en macroinkapseling: een uitleg

JDRF heeft de laatste zeven jaar verschillende onderzoeken naar inkapseling ondersteund. Inkapseling is een therapie waarbij gezonde insuline producerende bètacellen getransplanteerd worden in het lichaam. Deze nieuwe cellen kunnen de symptomen van T1D op te heffen. Deze getransplanteerde bètacellen moeten ingekapseld worden ter bescherming tegen afbraak door het immuunsysteem. Er zijn twee categorieën inkapseling te onderscheiden: micro en macro.

Micro-inkapseling

Bètacellen worden in de lever ingebracht in clusters die omgeven worden door een beschermend membraan dat enerzijds glucose laat binnenkomen in het cluster, en insuline doorlaat naar buiten. Het voordeel hiervan is dat de clusters middenin het lichaam zitten en hun werk kunnen doen daar waar het nodig is. Het nadeel is dat ze kwetsbaar zijn, moeilijk te verwijderen en dat er veel clusters nodig zijn.Marc C. Poznansky onderzoekt nu, dankzij financiering van JDRF, of het lichaamseigen eiwit CXCL12 gebruikt kan worden als beschermlaag in het membraan. Het doel van dit eiwit is extra bescherming te creëren voor de bètacellen, tegen aanvallen van het immuunsysteem. Hiermee wordt voorkomen dat er zware medicijnen (immunosuppressoren) moeten worden geslikt tegen de afstoting van de geïmplanteerde bètacellen. Het CXCL12 eiwit creëert een schild om de clusters en verjaagt de destructieve immuun cellen voordat ze de bètacellen kunnen beschadigen. Hierdoor kunnen de clusters hun werk blijven doen. Inmiddels weten we dat dit bij muizen zo werkt. Nu wordt gekeken of dit ook bij resusaapjes het geval is. Als deze trials naar wens verlopen wordt spoedig een onderzoek met mensen uitgevoerd.

Macro-inkapseling

Bètacellen die omgeven worden door een apparaatje dat voorkomt dat de cellen afgestoten worden door het lichaam. Een groot voordeel hiervan is dat het een stabiel systeem is, wat makkelijk te verwijderen is. Ook is er maar één apparaatje nodig. Het is alleen nadelig dat de afstand tot de plek waar de insuline nodig is, groter is dan bij microinkapseling. Op dit moment zijn er drie vormen van macro-inkapseling die worden getest:VC-01 van ViaCyte: een apparaatje waarin bètacel-stamcellen zitten en dat onderhuids wordt ingebracht. Dit resulteerde bij muizen in de ontwikkeling van de stamcellen tot volwassen bètacellen. Zowel insuline als glucagon en somatostatine (andere belangrijke hormonen die door gezonde bètacellen in de pancreas worden gevormd) werden geproduceerd en eiland-achtige structuren werden gevormd in het apparaat. Ook werd gezien dat er spontaan meer bloedvaten werden aangelegd rondom het apparaatje om te zorgen dat de gevormde hormonen en de benodigde zuurstof werden aan- en afgevoerd. Op dit moment wordt VC-01 getest bij mensen met T1D.Een andere vorm van macroinkapseling is Beta-O2: een apparaatje dat op een andere manier zuurstof en voedingsstoffen verschaft aan de bètacellen. In Zweden wordt al Klinisch Onderzoek gedaan met menselijke eilandjes van Langerhans (groepen van bètacellen). Jeffrey Karp ontwikkelt weer een ander apparaatje dat grote aantallen Eilandjes van Langerhans normaal laat functioneren en beschermt tegen afstoting.Dr. Hwa, onderzoeker bij JDRF International zegt over inkapseling: “als we in staat zijn om bètacellen te implanteren die normaal functioneren en niet afgestoten worden, dan hebben we een belangrijk doel bereikt”.

Meer weten? Bekijk het filmpje!