Bètacellen vervangen
Bètacellen vervangen
Bij type 1 diabetes maakt het immuunsysteem de bètacellen kapot. Deze cellen kunnen daarom geen insuline afgeven. Glucose in het bloed wordt niet verwerkt en het lichaam krijgt te weinig energie. Behalve naar herstel van kapotte bètacellen, zoeken wetenschappers ook naar manieren om de kapotte bètacellen te vervangen. Deze vervangende cellen kunnen dan wél insuline produceren, waardoor mensen met type 1 diabetes dit niet langer zelf hoeven toe te dienen.
Bètacellen van een donor
Wetenschappers doen onderzoek hoe zij mensen met type 1 diabetes nieuwe bètacellen kunnen geven. Dit kunnen bètacellen van donoren zijn. De Eilandjes van Langerhans, groepjes van bètacellen bij elkaar, worden dan getransplanteerd van donoren naar mensen met type 1 diabetes. Wetenschappers experimenteren op dit moment met deze Eilandjestransplantatie. De behandeling lijkt te werken. Proefpersonen hebben vaak langere tijd geen insuline meer nodig en merken dat hun gezondheid aanzienlijk verbetert.
Maar het vervangen van bètacellen is kostbaar. Na een transplantatie slikken mensen hun leven lang medicijnen die het afweersysteem onderdrukken. En er zijn onvoldoende bètacellen van donoren om iedereen met type 1 diabetes te behandelen. Daarom zoeken wetenschappers naar een onuitputtelijke bron van bètacellen. Bijvoorbeeld door ze te maken van stamcellen. Stamcellen zijn een soort basiscellen die zich nog kunnen ontwikkelen tot verschillende typen cellen.
Nieuwe afstoting voorkomen
Er is nog een obstakel als het gaat om het vervangen van bètacellen. De afweerreactie kan de nieuwe cellen opnieuw aanvallen, waardoor zijna verloop van tijd ook kapotgaan. Het effect van een Eilandjestransplantatie is dan ook beperkt. Daarom moeten getransplanteerde bètacellen beschermd worden. Dat geldt zowel voor donorbètacellen als voor bètacellen uit stamcellen.
Hiervoor ontwikkelen wetenschappers internationaal verschillende manieren om de bètacellen in te kapselen. Onderzoekers maken een hoesje of een gel waarin de bètacellen kunnen overleven. Dat is erg ingewikkeld. De insuline moet wel uit de inkapseling kunnen, maar het afweersysteem moet de bètacellen in het hoesje of de gel niet kunnen vernietigen.
Meer over dit onderzoek in Nederland
Dr. Aart van Apeldoorn – Maastricht UMC+
Het onderzoek van dr. Aart van Apeldoorn richt zich op een inkapselingssysteem voor de Eilandjes van Langerhans....
Meer weten
Dr. Marcel Karperien – Universiteit Twente
Het onderzoek van dr. Marcel Karperien richt zich op holle microgels om bètacellen in te kapselen....
Meer weten
Prof. dr. Paul de Vos – UMCG
Het onderzoek van prof. dr. Paul de Vos is momenteel gericht op nieuwe methoden om de Eilandjes van Langerhans beter te laten...
Meer weten
Dr. Alexandra Smink – UMCG
Het onderzoek van dr. Alexandra Smink richt zich op een artificiële transplantatieplaats voor de Eilandjes van Langerhans....
Meer weten